Najłatwiej datować fotografie…

…o czym już wielokrotnie wspominałem. Lecz nie tym razem.
Dziś: „Fotografja pospieszna” z Zakładu Fotografii Artystycznej  „MORO” – mieszczącego się zresztą w kamienicy, w której urodziła się Maria Skłodowska-Curie.

(…) Idzie o „pospieszną fotografię”, tu jako nazwa czy opis zakładu – por. np. opisy innego zdjęcia. (…) Termin „pospieszna fotografia” występuje np. u Bolesława Prusa…

„Pierwsza Pralnia Spółdzielcza”

Kto jest na zdjęciu? Nie mam pojęcia… To „cienie zapomnianych przodków” – uwielbiam ten tytuł (i film) Siergieja Paradżanowa.
Ale było w drugim albumie babci Józefy, rodzina więc.
W dodatku informacji o atelier „MORO” nie znajduję w cennym „Leksykonie fotografów warszawskich” ani w „Leksykonie fotografów”, dziwne. Z poszukiwań autora strony mogę wywnioskować, iż stempel, który mam ja (wcześniejszy, sądząc po n-rze: 1524) i on (3609), jest sporo sprzed roku 1936 (zdjęcie nr 6965); wtedy zresztą był już inny.
Jak szybko przyrastało archiwum? Nie wiem oczywiście.
Był wcześniej, na początku XX wieku, zakład „MORO” – lecz na Nowym Świecie 43; jako filia innego – wspominają w opisach zdjęć Krystyna Lejko i Jolanta Niklewska w albumie „Warszawa na starej fotografii” (PWN, 1978). Był w latach 20. zakład fotograficzny „MORO”, w Siedlcach – pisze o tym Sławomir Kordaczuk w: „Fotografowie działający w Siedlcach w latach 1866–1945” – tekst w: „NIEPODLEGŁOŚĆ I PAMIĘĆ”, 2016, nr 2 (54). Ale czy to ten: tylko przeprowadził się do Warszawy? Albo zakład z Nowego Światu się usamodzielnił? Spekulacje.
Rewers tego zdjęcia był zaklejony (co widać na skanie drugim), już ktoś przede mną (mój ojciec może?) usiłował odkleić, ale zrezygnował. Dopiero mój upór objawił fotografa – i nic więcej…
…
Może pomogłaby analiza strojów pań – i dziecka? Ale to dziedzina mi obca, widzę tylko, że nie są to raczej lata 30.

• 

• 

• 

• 

Ale mam i inny stempel zakładu „MORO”, z powiedzmy – połowy lat 20. Czy tego samego? Adres się zgadza. No i osobę na fotografii jednak poznaję, to siostra mej babci, młodsza: Anna Rudnicka urodziła się 29 IV 1905 roku (zmarła 30 V 1980 w Warszawie). A na zdjęciu może mieć, powiedzmy, dwadzieścia lat; byłby to więc rok 1925, z dużym zapasem… I choć data na zdjęciu jest ucięta – to raczej jednak „2” – a nie jedynka czy trójka. Mamy już jakieś daty graniczne – nasz pierwszy stemple musi być wcześniejszy.
No i stroje już są inne, to nawet ja widzę.
mr m.

• 

• 

Uaktualnienie:
a oto inne zdjęcie siostry Anny, tym razem już datowane dokładnie – 10 VII 1926 r. Może nieco późniejsze. No i inny papier (może i zakład?): „Foto BAYER”.
mr m.

• 

•